Antik şehirde, Roma ve erken Bizans dönemlerinden cadde, konutlar, Likya tipi lahit mezarlar, kilise, zeytin ve üzüm işlikleri mevcuttur.
Bonda Tepesi'nin daha üzerinde, Dinektepe mevkiinde, kuzey ile güneyden gelen iki ayrı patika birleşerek yer yer makilik, çam ormanı ve son yıllarda açılmış olan toprak araç yolları ile kesişerek Finike ilçesine iner. Finike ilçesinden sonra yaklaşık 20 km boyunca denize paralel olarak kumsalı takip edecek olan Likya Yolu üzerinde belirgin bir yerleşim merkezi olmamakla beraber sahilde yazlık yerleşimler bulunmaktadır. Ancak yiyecek, su, barınma ve diğer ihtiyaçlar için en uygun noktanın Finike ilçesi olduğu söylenebilir. Finike ilçesi içerisinde kuzeye doğru giden karayolu ile Likya ülkesinin en büyük yerleşimlerinden olan Arikanda arkeolojik yerleşimine, yaklaşık 1 saat sürecek araç yolculuğu ile varılabilir.
Finike'den devam edilirse, birkaç km sonra Sahilkent yerleşiminden kuzeye doğru çıkan derenin takip edilmesi durumunda, Limyra arkeolojik yerleşimi ziyaret edilebilir.
BOLDAĞ-KARAKUYU YERLEŞİM ALANI
Finike ilçesi sınırlarında yer alan Boldağ köyünde, Gülmez Dağı üzerinde, Antik Dönem'de Bonda olarak adlandırılan bölge içindeki farklı yerleşim alanlarından birisi olan Karakuyu, Bonda yerleşiminin orta noktasında yer almaktadır. Deniz seviyesinden yaklaşık 650 m yükseklikte, uzun bir dağ yamacının sırtı boyunca uzanan yerleşimin Gökliman'a bakan uçurum tarafı, duvarlarla çevrilidir. Bu duvarların, kuzeyden gelecek tehlikelere karşı savunmaya yönelik yapılan bir kale olduğu tahmin edilmektedir. Tepenin yamaçlarında ise antik bir yola ait kalıntılar belirli noktalarda izlenebilmektedir. Oldukça büyük mimari parçalardan yapılmış bir kule ve onu çevreleyen sur duvarları, tepe boyunca uzanmaktadır. Duvarlarının bir bölümü ayakta olan konut yapılarının büyük bloklarla yapılmış kapı lentoları ayaktadır. Su ihtiyacını karşılamak amaçlı üç gözlü tonozlu ve merdivenlerle içine inişin sağlandığı sarnıç oldukça ilginçtir. Yerleşim alanı içinde ana kayaya oyularak yapılmış işlik mekânları ile işliklere ait trapetum tekneleri yaygın olarak görülmektedir. İşlik alanlarının içinde erzak saklama amaçlı kullanıldığı anlaşılan pişmiş toprak küpler bulunmaktadır.
Lahit mezarlar ve Bizans Dönemi mimari elemanlar, yerleşimin Gökliman'ı kuşbakışı seyreden güney yamaçlarında yoğunluk göstermektedir. Bu mimari elemanlar, Bizans Dönemi bazilikasına aittir. Bazilikaya ait işlemeli sütun başlıkları ve süsleme elemanları yamaç boyunca yayılmıştır. Erken Bizans Dönemi'nde de kullanıldığı anlaşılan yapıların yanı sıra Roma Dönemi'ne ait düzgün kesilmiş bloklarla örülmüş yapılarda, dönemsel süreklilik izlenebilmektedir.
YALAKBAŞI YERLEŞİM ALANI
Finike Boldağ mevkiinde, Bonda yerleşiminin yaklaşık 2,5 km kuzeyinde doğu-batı yönünde uzanan bir boğazın sırtlarında, giderek yükselen bir kayalık alanda yer almaktadır. Phonikos liman kentinden yerleşime ulaşımı sağlayan eski bir yol bu alandan geçmektedir. Antik yol, doğudan batıya büyük bloklardan yapılmış bir teras duvarının güneyinden, teraslama boyunca hafif yükselerek geçirilmiştir. Alandaki yoğun tahribat sebebiyle yol kalıntısı izlenememektedir. Tekneleri ana kayaya oyularak yapılmış, kare formda düzenlenmiş işlik mekânlarının yanında trapetum ve orbislere ait mimari parçalar, çiftlik evleri ile birlikte, alanın doğuya doğru uzanan bölümünde yer almaktadır. Bu alanlar teraslamalarla tarıma elverişli hale getirilerek çiftlik yerleşmeleri olarak kullanılmıştır. Alanda yer alan sunak, adak stellerine ait parçalar ve kayaya oyularak açılmış yüzeydeki deliklerden bronz adakların konulduğu anlaşılan kaya sunaklarının bulunması sebebiyle bu alanın, Antik Dönem'de bir kutsal alan olarak kullanım gördüğü anlaşılmaktadır.
BOLDAĞ-DİNEKTEPE YERLEŞİM ALANI
Finike ilçesi sınırlarında yer alan Boldağ köyünde, Gülmez Dağı üzerinde, Antik Dönem'de Bonda olarak adlandırılan bölge içindeki farklı yerleşim alanlarından birisi olan Dinektepe; deniz seviyesinden yaklaşık 900 m yükseklikte, Bonda bölgesinin kuzeyinde, yüksekçe bir tepe üzerinde yer almaktadır. Güneybatısında yer yer tarım arazileri bulunmaktadır. Burası genel olarak bir Roma yerleşimidir. Dış duvarlarının kalınlığı yaklaşık 1 m’yi bulan, bazı yerlerde 1 m’yi aşan bir ana yapı etrafında çok sayıda bölümlerin bulunduğu bir kale yerleşimi söz konusudur. Kalenin iç duvarlarında genel olarak moloz taş, temelde ise daha büyük taş malzemeler kullanılmıştır. Dış duvarları düzgün kesilmiş büyük bloklardan yapılmış, doğudan bir girişi bulunan zemin kat yüksekliğinde kule kapısı ayaktadır. Batı tarafında hatıl deliklerinden iki katlı olduğu anlaşılan bir yapı, bosajlı kare taşlarla örülmüş olup ortada yapıyı bağlayan ince bağlayıcı duvarları bulunmaktadır. Duvar köşelerinde bağlayıcı büyük bloklar kullanılmış, az miktardaki harçlı taşlardan değişik dönemlerdeki kullanım izlerine rastlanmıştır. Dağ tarafında muhtemelen iki kule, iç kısımlarda ise konut amaçlı mekânlar görülmektedir. Güney tarafında hizmet amaçlı yapılmış, görevlilerin kaldığı mekânlara ayrılmış bölüm olmalıdır. Mekânlara geçiş bazı yerlerde kemerli geçişlerle sağlanmıştır.
Dinektepe yerleşimi içinde işlikler ve kuyulara da sıklıkla rastlanmaktadır. İşliklere ait duvarlarda oyuklar ve ana kayaya oyularak yapılmış mekânlar bulunmaktadır. Ezme tekneleri büyük ölçüde korunmuştur. Yerleşimin yamaçlarından başlayarak lahit mezarlar çoğunlukla kırılmış durumdadır. Tabula ansata içinde yazıtın bulunduğu lahitlerin bazılarında, dar yüzde Pisidia etkili kalkan betimlemesi ve uzun yüzde, yüzü medusa biçimli aslan kabartması bulunmaktadır. Lahitler yöresel kireç taşından yapılmıştır.
Bonda Tepesi'nin daha üzerinde, Dinektepe mevkiinde, kuzey ile güneyden gelen iki ayrı patika birleşerek yer yer makilik, çam ormanı ve son yıllarda açılmış olan toprak araç yolları ile kesişerek Finike ilçesine iner. Finike ilçesinden sonra yaklaşık 20 km boyunca denize paralel olarak kumsalı takip edecek olan Likya Yolu üzerinde belirgin bir yerleşim merkezi olmamakla beraber sahilde yazlık yerleşimler bulunmaktadır. Ancak yiyecek, su, barınma ve diğer ihtiyaçlar için en uygun noktanın Finike ilçesi olduğu söylenebilir. Finike ilçesi içerisinde kuzeye doğru giden karayolu ile Likya ülkesinin en büyük yerleşimlerinden olan Arikanda arkeolojik yerleşimine, yaklaşık 1 saat sürecek araç yolculuğu ile varılabilir.
Finike'den devam edilirse, birkaç km sonra Sahilkent yerleşiminden kuzeye doğru çıkan derenin takip edilmesi durumunda, Limyra arkeolojik yerleşimi ziyaret edilebilir.
BOLDAĞ-KARAKUYU YERLEŞİM ALANI
Finike ilçesi sınırlarında yer alan Boldağ köyünde, Gülmez Dağı üzerinde, Antik Dönem'de Bonda olarak adlandırılan bölge içindeki farklı yerleşim alanlarından birisi olan Karakuyu, Bonda yerleşiminin orta noktasında yer almaktadır. Deniz seviyesinden yaklaşık 650 m yükseklikte, uzun bir dağ yamacının sırtı boyunca uzanan yerleşimin Gökliman'a bakan uçurum tarafı, duvarlarla çevrilidir. Bu duvarların, kuzeyden gelecek tehlikelere karşı savunmaya yönelik yapılan bir kale olduğu tahmin edilmektedir. Tepenin yamaçlarında ise antik bir yola ait kalıntılar belirli noktalarda izlenebilmektedir. Oldukça büyük mimari parçalardan yapılmış bir kule ve onu çevreleyen sur duvarları, tepe boyunca uzanmaktadır. Duvarlarının bir bölümü ayakta olan konut yapılarının büyük bloklarla yapılmış kapı lentoları ayaktadır. Su ihtiyacını karşılamak amaçlı üç gözlü tonozlu ve merdivenlerle içine inişin sağlandığı sarnıç oldukça ilginçtir. Yerleşim alanı içinde ana kayaya oyularak yapılmış işlik mekânları ile işliklere ait trapetum tekneleri yaygın olarak görülmektedir. İşlik alanlarının içinde erzak saklama amaçlı kullanıldığı anlaşılan pişmiş toprak küpler bulunmaktadır.
Lahit mezarlar ve Bizans Dönemi mimari elemanlar, yerleşimin Gökliman'ı kuşbakışı seyreden güney yamaçlarında yoğunluk göstermektedir. Bu mimari elemanlar, Bizans Dönemi bazilikasına aittir. Bazilikaya ait işlemeli sütun başlıkları ve süsleme elemanları yamaç boyunca yayılmıştır. Erken Bizans Dönemi'nde de kullanıldığı anlaşılan yapıların yanı sıra Roma Dönemi'ne ait düzgün kesilmiş bloklarla örülmüş yapılarda, dönemsel süreklilik izlenebilmektedir.
YALAKBAŞI YERLEŞİM ALANI
Finike Boldağ mevkiinde, Bonda yerleşiminin yaklaşık 2,5 km kuzeyinde doğu-batı yönünde uzanan bir boğazın sırtlarında, giderek yükselen bir kayalık alanda yer almaktadır. Phonikos liman kentinden yerleşime ulaşımı sağlayan eski bir yol bu alandan geçmektedir. Antik yol, doğudan batıya büyük bloklardan yapılmış bir teras duvarının güneyinden, teraslama boyunca hafif yükselerek geçirilmiştir. Alandaki yoğun tahribat sebebiyle yol kalıntısı izlenememektedir. Tekneleri ana kayaya oyularak yapılmış, kare formda düzenlenmiş işlik mekânlarının yanında trapetum ve orbislere ait mimari parçalar, çiftlik evleri ile birlikte, alanın doğuya doğru uzanan bölümünde yer almaktadır. Bu alanlar teraslamalarla tarıma elverişli hale getirilerek çiftlik yerleşmeleri olarak kullanılmıştır. Alanda yer alan sunak, adak stellerine ait parçalar ve kayaya oyularak açılmış yüzeydeki deliklerden bronz adakların konulduğu anlaşılan kaya sunaklarının bulunması sebebiyle bu alanın, Antik Dönem'de bir kutsal alan olarak kullanım gördüğü anlaşılmaktadır.
BOLDAĞ-DİNEKTEPE YERLEŞİM ALANI
Finike ilçesi sınırlarında yer alan Boldağ köyünde, Gülmez Dağı üzerinde, Antik Dönem'de Bonda olarak adlandırılan bölge içindeki farklı yerleşim alanlarından birisi olan Dinektepe; deniz seviyesinden yaklaşık 900 m yükseklikte, Bonda bölgesinin kuzeyinde, yüksekçe bir tepe üzerinde yer almaktadır. Güneybatısında yer yer tarım arazileri bulunmaktadır. Burası genel olarak bir Roma yerleşimidir. Dış duvarlarının kalınlığı yaklaşık 1 m’yi bulan, bazı yerlerde 1 m’yi aşan bir ana yapı etrafında çok sayıda bölümlerin bulunduğu bir kale yerleşimi söz konusudur. Kalenin iç duvarlarında genel olarak moloz taş, temelde ise daha büyük taş malzemeler kullanılmıştır. Dış duvarları düzgün kesilmiş büyük bloklardan yapılmış, doğudan bir girişi bulunan zemin kat yüksekliğinde kule kapısı ayaktadır. Batı tarafında hatıl deliklerinden iki katlı olduğu anlaşılan bir yapı, bosajlı kare taşlarla örülmüş olup ortada yapıyı bağlayan ince bağlayıcı duvarları bulunmaktadır. Duvar köşelerinde bağlayıcı büyük bloklar kullanılmış, az miktardaki harçlı taşlardan değişik dönemlerdeki kullanım izlerine rastlanmıştır. Dağ tarafında muhtemelen iki kule, iç kısımlarda ise konut amaçlı mekânlar görülmektedir. Güney tarafında hizmet amaçlı yapılmış, görevlilerin kaldığı mekânlara ayrılmış bölüm olmalıdır. Mekânlara geçiş bazı yerlerde kemerli geçişlerle sağlanmıştır.
Dinektepe yerleşimi içinde işlikler ve kuyulara da sıklıkla rastlanmaktadır. İşliklere ait duvarlarda oyuklar ve ana kayaya oyularak yapılmış mekânlar bulunmaktadır. Ezme tekneleri büyük ölçüde korunmuştur. Yerleşimin yamaçlarından başlayarak lahit mezarlar çoğunlukla kırılmış durumdadır. Tabula ansata içinde yazıtın bulunduğu lahitlerin bazılarında, dar yüzde Pisidia etkili kalkan betimlemesi ve uzun yüzde, yüzü medusa biçimli aslan kabartması bulunmaktadır. Lahitler yöresel kireç taşından yapılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder