Bizans Hastanesi

Antalya'da Side antik kentinde yapılan kazı çalışmalarında, Bizans dönemine ait, hastane olduğu sanılan ve büyük ölçüde ayakta kalmış bir bina.

Antalya'nın Manavgat İlçesi'ne bağlı Side antik kentinde yapılan kazı çalışmalarında, Bizans dönemine ait, hastane olduğu sanılan ve büyük ölçüde ayakta kalmış bir bina bulundu. Side Müze Müdürü Melek Yıldızturan, Kültür Bakanlığı ve Side Müze Müdürlüğü'nce sürdürülen kazılarda rastlanan binanın Kral Iustinianus (Justinyanus) tarafından yaptırılan Cosmas Hastanesi olduğunu sandıklarını bildirdi. Melek Yıldızturan, binanın 6'ıncı yüzyıla ait olduğunu belirterek, şöyle konuştu: "2 katlı olan yapı, yan yana sıralanmış üstü tonoz örtülü 6 mekandan oluşmakta. Yapı bir konut ya da dini yapı olmadığına göre, misafirhane olarak yapılmış olsa dahi, Bizans dönemi misafirhanelerinin, düşkünler evi ya da hastane olarak kullanıldığı bilinmektedir. 6'ncı yüzyılda İmparator Iustinianus'un Pamfilya'da ünlü hekim azizlerinden Cosmas adına bir hastane yaptırdığı biliniyor, ancak hastanenin Pamfilya'nın hangi bölgesinde bulunduğu bilinmiyordu. Antik kaynaklarda yer alan Pamfilya'daki Cosmas Hastanesi'nin, bu bina olduğunu tahmin ediyoruz." Yıldızturan, 6 bölümden oluşan 2 katlı binanın, ayakta olduğunu da belirterek, binanın alt katının tamamen sağlam, üst katının ise tonozların yıkılmış, ancak duvarlarının ayakta olduğunu ifade etti.

Andriake - Antalya

Andriake, Demre kent merkezinden nehir boyunca batıya uzanan asfalt yol üzerinde 5. km.de bulunan Çayağzı mevkiinde yer alır. Kent, Myra’nın limanı ve onun oluşturduğu bir yerleşim olarak bilinir. Ancak M.Ö 200 yıllarında Andriakos (Kokarçay) nehrinin ağzında Andriake isimli bir şehrin olduğu ve M.Ö. 197’de III. Antiokhos’un Antiokheia’dan çıkarak, Ptolemaioslar’ın elinde bulunan yerleri alarak, filosuyla Andriake’ye geldiği bilinmektedir.

Livius’ta ise Andriake’nin ismi güney Lykia kentleri arasında sayılmaktadır. Part Savaşını planlayıp, Asia ve Lykia’ya gelen Traian, Myra’da konakladığında Lykia’nın güneyinde güzel bir limanın planlamasının yapılması gereğini belirtmiştir. Fakat planlama ve uygulama Hadrianus’a ve onun zamanına aittir. İ.S. 18’de Germanicus ve karısı Agrippa’nın Myra ziyareti, Andriake’ye dikilen heykellerle onurlandırılır. İ.S. 60’ta ise Kudüs’te huzursuzluk çıkardığı için Roma’ya hesap vermek üzere yola çıkan Aziz Paulos’un gemi değiştirmek üzere burada mola vermiş olması, Andriake tarihinin renkli sayfaları arasındadır. Andariake antik kentinin kalıntıları büyük ölçüde limanın güneyindeki tepenin eteğine yayılmıştır. Demre yönünden ilk karşılaşılan yapı, Andriake’ye tatlı su getiren aquadükt’tur. Kemerli girişi, içte nişli duvarları ile tipik bir Roma devri yapısı olan nymphaion, kentin doğusundadır. En önemli kalıntısı, 65*32 m. boyutlarında, sekiz odalı, dikdörtgen planlı Hadrian Dönemi (İ.S. 117-138 ) ( silo, tahıl ambarı ) Granariumu’dur. Cephede girişi sağlayan sekiz kapı bulunur ve her kapı bir odaya açılmaktadır. Ön cephe duvarında kapıların üstündeki pencereler iç kısmı ışıklandırmak için yapılmıştır. Ön cephede terasın iki yanında depo ile ilgili görevli odaları yer alır. Ortasındaki büyük giriş kapısının hemen yanında Roma imparatoru Hadrian ve karısı Sabina’ya ait aynı büyüklükte iki büst bulunmaktadır. Cepheye yerleştirilmiş aralarında grifon olan Serapis ve Pluton kabartması ise, yazıtında açıklandığı üzere granarium memurunun rüyası üzerine yapılmıştır. Granarium ile liman arasındaki alanda liman caddesi, caddenin önünde de üstleri yarıya kadar açık gemi barınakları bulunmaktadır. Kentin en büyük yapısı Plakoma adı verilen Pazaryeri veya agoradır. Agora’nın güney yönü hariç, üç tarafı dükkânlarla çevrili olup ortasında sarnıç bulunmaktadır. Agora’nın önündeki yükseltide ise ev kalıntıları yer alır. Gözetleme kulesi yamacın batısındadır. Limanın kuzey kısmı büyük ölçüde Lykia türü lahitlerin bulunduğu, bu arada iki Bizans dönemi kilisesinin kalıntılarına rastlanan nekropol alanıdır.